Zwiększenie ilości i jakości białka w ziarnie

Białko w ziarnie połączone jest ze sobą dwoma elementami, mianowicie ilością i jakością tego białka. Oba zależne są od zawartości azotu oraz siarki w roślinach i zmieniają się w trakcie sezonu. Wysokie plony ziarna jak wiadomo mogą znacznie obniżyć zawartość białka w ziarnie, dlatego tak ważna jest prawidłowa ocena możliwych plonów w momencie zbliżania się fazy nalewania ziarna. Podczas kierowania jakością białka, głównym celem jest, aby rośliny produkowały białko które ma wysoką masę cząsteczkową oraz długie łańcuchy białek glutenowych, takich jak np. gliadyny, gluteniny, albuminy i globuliny, które dają produktom z pszenicy wyjątkowe właściwości przetwórcze.

Żywienie roślin a zawartość białka w pszenicy

 Azot jest podstawowym składnikiem aminokwasów, które są budulcem białka w ziarnie. Tym samym właściwe nawożenie azotem ma kluczowe znaczenie w produkcja pszenic z dużą zawartością białka. Zawartość białka w ziarnie jest pomocne w określeniu, czy rośliny były prawidłowo nawożone azotem.


Jeśli zmienimy optymalną dawkę azotu (ze względów ekonomicznych), lub jeśli zastosowana dawka odbiega od optymalnej , to zmiana zawartości białka w ziarnie zazwyczaj wynosi około 1% na 50kg N/ha. Aby osiągnąć wyższą zawartość białka, wymagana jest wyższa dawka azotu aby zaspokoić zapotrzebowanie. Całkowite zapotrzebowanie na azot przez rośliny jest oczywiście funkcją zakładanego plonu oraz zawartości białka.

Zawartość białka przy optymalnej dawce azotu i plonach dla pszenicy paszowej jest stałe i wynosi około 11% (co odpowiada 1,9%N). Jednak pszenica konsumpcyjna przy optymalnym plonie i zawartości białka na poziomie 12%, często potrzebuje dodatkowej dawki azotu aby osiągnąć potrzeby rynku przekraczające 13% białka. Niska zawartość białka np. poniżej 10% dla odmian paszowych, oznacza słabe wykorzystanie azotu. Termin nawożenia azotem jest bardzo ważny. Wczesna dawka azotu (BBCH 25-32) będzie wykorzystana głównie do budowania plonu , a dawka azotu zwiększająca zawartość białka powinna być zastosowana w fazie BBCH 37-59. 

Jeśli zawartość azotu w liściach nie jest prawidłowa, można zastosować dolistną aplikację azotu w okresie kwitnienia.

 

 

Siarka jest głównym składnikiem białek i dlatego jest istotna dla ilości białka i jego jakości. Występuje w kilku kluczowych aminokwasach, które polepszają wartości wypiekowe. Są to np. cysteina i metionina.

Zarówno mangan jak i cynk ogrywają ważną rolę w wielu procesach w roślinie, w tym w metabolizmie azotu. Prawidłowy metabolizm azotu zwiększa jego wykorzystanie, a tym samym zwiększa zawartość białka.

 

Zespół Agronomów
Zespół Agronomów
Doradztwo agronomiczne dla upraw rolniczych